به فرآیند تراشیدن و ایجاد رزوه های داخلی قلاویز کاری گفته می شود. که یکی از مراحل تولید قطعه و قالب سازی می باشد. قلاویز ابزاری است که به منظور تراشیدن و دنده کردن فلز، چوب و پلاستیک مورد استفاده قرار میگیرد که به آن رزوه می گویند. ابزار قلاویز از جنس فولاد ساخته می شود. تنه قلاویز از بخش رزوه تراش باریکتر است. شیارهای بین لبه های برنده قلاویز در بخش رزوه، خیاره نامیده می شود.
قلاویز کاری به دو صورت دستی و ماشینی صورت می گیرد.
ابزار قلاویز کاری دستی شامل یک ست سه تایی از قلاویز می باشد.
قلاویز مخروطی با طول رزوه تراش 2.3 اییچ به نام قلاویز پیشرو
قلاویز مخروطی با طول رزوه تراش 1.3 اینچ به نام قلاویز میان رو
قلاویز صاف با یک پخی کوچک در انتهای آن به نام قلاویز پس رو
جهت انجام قلاویز کاری دستی از هر سه قلاویز استفاده می شود.
این نوع قلاویز برای بسته شدن به ماشین تراش مورد استفاده قرار میگیرد. قلاویز ماشینی دارای دنباله ای به شکل استوانه بلندد است و در دو طرف آن دارای زبانه می باشد.
این نوع قلاویزها به صورت تکی هستند و برای ایجاد تراش در پیچ های داخلی کوتاه استفاده می شوند و تنها در یک مرحله عملیات انجام می گردد.
قلاویز های چپ تراش به منظور ایجاد تراش برای پیچ و مهره هایی است که نیاز به چپ گرد بودن دارند که اندازه های آن یکسان است و تنها در جهت شروع چرخش پیچ اختلاف دارند.
قلاویز ممکن است در اثر فشار زیاد و عدم استفاده از روغن در زمان قلاویز کاری در داخل قطعه کار شکسته شود که در این صورت می توان به وسیله ی قلاویز کش و یا سوزن خط کش مغناطیسی از قطعه خارج کرد.
قلاویز ها را می توان به وسیله سنگ ابزار تیز کن تیز کرد.
1- قلاویز باید به صورت عمود بر قطعه وارد شودو در جهت عقربع های ساعت چرخانده شود.
2- فشار زیاد در حین کار باعث خراب شدن قطعه و شکستن قلاویز می شود.
3- برای بهتر انجام شدن عملیات حتما از روغن (آب صابون) استفاده شود.
4- پس از هربار چرخاندن قلاویز، ¼ دور خلاف عقربه های ساعت چرخانده شود که سوفال ها از آن خارج شود.
5- در قلاویز کاری دستی از هر سه قلاویز استفاده می شود. قلاویز پیشرو و میان رو بخشی از کار را انجام می دهد و در نهایت قلاویز پس رو مورد استفاده قرار می گیرد.
6- برای مواد از جنس برنج یا چدن از هیچ روغنی نباید استفاده شود.
7- باید قبل از انجام عملیات قلاویز کاری از جدول استاندارد قطر مته استفاده شود.